Slavenhandel WIC West-Indische Compagnie (2024)

Geschiedenis van de slavernij

Slavernij is in onze tijd gelukkig bijna uitgebannen. Vroeger was het echter heel gewoon om mensen te verkopen en te kopen. Slaven werden niet betaald en moesten voor hun eigenaar allerlei klusjes opknappen. Vaak kregen ze slecht te eten en moesten ze zwaar werk verrichten op plantages. De boer gebruikte de slaven als machines, die moesten zaaien en oogsten.

Slaven

Reeds in oude beschavingen kwamen slaven voor. In Egypte werkten ze bijvoorbeeld met duizenden aan de bouw van de piramides. Ook de Grieken en de Romeinen maakten gebruik van de onvrijwillige diensten van slaven. In de middeleeuwen kende men in Nederland geen slavernij. Wel bestond het lijfeigenschap, dat in sommige opzichten op slavernij leek.

Nieuwe wereld

Na de ontdekking van Amerika vestigden de Spanjaarden en Portugezen zich in Zuid- en Midden-Amerika. Zij gebruikten slaven in goud- en zilvermijnen en later ook op de suikerplantages. De Spanjaarden en Portugezen zette eerst krijgsgevangenen aan het werk, maar kwamen al snel mensen te kort. Daarom begon men in de zestiende eeuw mensen uit Afrika te kopen, die moesten werken in de nieuwe wereld. Aan deze handel wilden ook de Nederlanders geld verdienen. De Nederlanders verenigden hiervoor hun krachten in de West-Indische Compagnie (WIC).

West-Indische Compagnie

De West-Indische Compagnie (1621-1791) was de tegenhanger van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Terwijl de VOC zich richtte op de handel met Azië kreeg de WIC het alleenrecht voor de handel tussen Afrika en Amerika. Net als bij de VOC werden aandelen uitgegeven en werkten de belangrijkste handelscentra in Nederland, van Zeeland tot Friesland, samen in de West-Indische Compagnie. De compagnie werd niet speciaal opgericht voor de slavenhandel, maar deze activiteit vormde samen met goud, belastingen en kaapvaart wel de belangrijkste inkomstenbron.

Driehoekshandel

De slavenhandel van de WIC was een zogenaamde driehoekshandel. De schepen voeren met handelswaar naar Afrika, kochten daar slaven en voeren vanuit Zuid-Amerika en het Caribische gebied met goederen, meestal suiker, weer naar Nederland.
De slavenhandel bracht grote financiële risico's met zich mee. Om de prijs per slaaf hoog te houden zorgde het bestuur van de compagnie voor een geregelde aanvoer. De handelsfirma waakte er voor dat de schepen niet tegelijkertijd zouden aankomen. Hierdoor bleef de prijs hoog en werd voortijdige sterfte van de slavenvoorraad aan boord en in de handelscentra vermeden.

Slavenschip

Voor de slavenhandel huurde de WIC schepen. Meestal waren alleen de kapitein en de andere officieren uit Nederland afkomstig. Voor het overige personeel werd doorgaans gezocht buiten Nederland, want niemand vond het prettig om op een slavenschip te werken.
De reis van Afrika naar Amerika duurde gemiddeld 81 dagen, maar voor er vertrokken kon worden moest het schip eerst vol zijn. Een slavenschip bracht meestal vier- tot vijfhonderd slaven naar Amerika. Het was niet ongebruikelijk dat een schip honderd dagen langs de Afrikaanse kust voer om op verschillende plaatsen slaven in te nemen. Hoe langer de reis duurde des te groter was de sterftekans. Om de sterfte onder de slaven te beperken kreeg de kapitein een bonus voor elke slaaf die levend in de koloniën werd afgeleverd.

Nederlands aandeel in slavenhandel

De Nederlandse slavenhandel kwam op een laat tijdstip op, zeker als we dit vergelijken met het Portugese, Franse en Engelse aandeel in deze handel. Bovendien domineerde de WIC slechts korte tijd de slavenhandel. Tussen 1636 en 1648 bezat de WIC belangrijke gebieden in Brazilië en had het vanaf 1641 ook de slavenstations in Angola in bezit. Ook in de tweede helft van de zeventiende eeuw verdiende de compagnie korte tijd uitstekend aan de handel in slaven. In deze periode had WIC tevens het alleenrecht voor de slavenhandel op de Spaanse gebieden in Amerika.
Het Nederlandse aandeel in de Atlantische slavenhandel bedroeg ongeveer vijf procent. Volgens de historici hebben de Nederlanders 550.000 slaven vanuit Afrika naar de koloniën in Amerika getransporteerd. De helft hiervan kwam voor rekening van de West-Indische Compagnie.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Door de Nederlandse geschiedenis

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland. Deze auteur toont aan dat geschiedenis buitengewoon verfrissend en boeiend kan zijn.
Door de Nederlandse geschiedenis

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis
Gouden Eeuw
Suriname
Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

Leestip

Geschiedenis Nederland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta

Nederlandse Kastelen

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen